Bảo đảm tính liêm chính hành chính và giới hạn thẩm quyền trong phản hồi báo chí, nhìn từ vụ việc tại Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Nai

Đăng lúc: 2025-12-04 10:16:06 | Bởi: admin | Lượt xem: 10 | Chuyên mục: Tin 24h

LTS: Liên quan đến Công văn 423/QLTT-TCHC của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Nai ngày 10/10/2025, Tạp chí điện tử Kỹ thuật Chống hàng giả và Gian lận thương mại đã đăng tải bài viết “Đồng Nai: Pháp luật không thể diễn giải tuỳ tiện”. Đồng thời, Quỹ Chống hàng giả cũng có Công văn số 22/CV-ACF (05/11/2025) gửi Thường trực Tỉnh uỷ Đồng Nai, đề nghị xác minh và xử lý dấu hiệu lạm dụng chức năng, quyền hạn của cơ quan hành chính, việc diễn giải pháp luật tùy tiện và quy chụp vô căn cứ đối với hoạt động báo chí; đặc biệt là hành vi có dấu hiệu vu khống, xúc phạm danh dự phóng viên, nhà báo và cơ quan báo chí liên quan đến ông Nguyễn Văn Phúc, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Nai. Cùng ngày, Tạp chí điện tử Kỹ thuật Chống hàng giả và Gian lận thương mại (CHG) cũng có Công văn số 323/CV-TCCHG gửi UBND tỉnh Đồng Nai; Sở Công thương; Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Nai, đề nghị thẩm tra và xử ký vụ việc trên. Động thái này cho thấy tính cấp thiết phải rà soát tính liêm chính công vụ, bảo đảm mọi phát ngôn và văn bản hành chính đều tuân thủ pháp luật, tránh tạo tiền lệ nguy hiểm về việc sử dụng quyền lực để gây sức ép lên báo chí. Đây cũng là cơ sở để củng cố niềm tin của công chúng vào sự minh bạch và trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước.

Phản hồi từ báo chí về Công văn 423/QLTT-TCHC
Bài viết “Đồng Nai: Pháp luật không thể bị diễn giải tùy tiện” nhằm phản hồi Công văn số 423/QLTT-TCHC do ông Nguyễn Văn Phúc, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Đồng Nai ký và gửi đến Tạp chí CHG. Theo đánh giá chuyên môn, văn bản này chứa đựng nhiều nhận định gây tranh cãi liên quan đến cách thức cơ quan hành chính phản hồi thông tin báo chí, cũng như các biểu hiện vượt quá thẩm quyền pháp lý được giao.
Bài viết của Tạp chí CHG không chỉ tập trung phản biện nội dung của một văn bản cụ thể, mà mở rộng vấn đề ở bình diện nguyên tắc: liệu pháp luật có đang bị diễn giải tùy tiện trong quá trình áp dụng đối với hoạt động báo chí hay không và liệu một cơ quan thuộc hệ thống quản lý thị trường có quyền đưa ra những phán xét cảm tính, gán ghép động cơ hoặc quy chụp hành vi đối với cơ quan báo chí (một thiết chế giám sát xã hội được Hiến pháp bảo đảm) hay không. Lập luận xuyên suốt của bài viết khẳng định rằng, trong nhà nước pháp quyền, pháp luật chỉ có thể được vận dụng dựa trên căn cứ, nguyên tắc và thẩm quyền rõ ràng; bất cứ sự tùy tiện nào trong diễn giải pháp luật đều làm xói mòn niềm tin của công chúng, ảnh hưởng đến tính minh bạch của nền hành chính công và quyền tự do báo chí.
 
Công văn số 423/QLTT-TCHC của Chi Cục QLTT tỉnh Đồng Nai ngày 10/10/2025.
Tạp chí CHG đã đưa ra phân tích mang tính phản biện khoa học, dựa trên các quy định của Luật Báo chí 2016, Luật Cán bộ, công chức và các nguyên tắc của pháp luật hành chính, để chỉ ra dấu hiệu cho thấy văn bản 423/QLTT-TCHC được ban hành không nhằm cung cấp thông tin hay giải trình theo đúng nghĩa vụ pháp lý, mà thể hiện sự áp đặt quan điểm chủ quan, thậm chí mang màu sắc phán xét đích danh phóng viên và tòa soạn. Đây là vấn đề đặc biệt nghiêm trọng, bởi theo nhận định của các chuyên gia, nếu được xác minh, hành vi này có thể cấu thành dấu hiệu lợi dụng chức vụ, quyền hạn, hoặc sử dụng công cụ hành chính vào mục đích vu khống, những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm.
Trên cơ sở báo cáo chuyên môn, ngày 24/11/2025, Quỹ Chống hàng giả đề nghị xem xét và xử lý nghiêm minh vụ việc. Các văn bản này nêu rõ khả năng tồn tại hành vi lạm dụng thẩm quyền trong tiếp nhận và xử lý thông tin báo chí của lãnh đạo Chi cục QLTT tỉnh Đồng Nai, đồng thời đặt nghi vấn về việc sử dụng con dấu và tài liệu công vụ nhằm phát hành văn bản có nội dung xúc phạm danh dự, uy tín của phóng viên và cơ quan báo chí. Việc Quỹ Chống hàng giả, một tổ chức có chức năng hỗ trợ công tác phòng chống hàng giả, chính thức kiến nghị ở cấp tỉnh cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề và yêu cầu phải làm rõ trách nhiệm cá nhân.
Song song với đó, Tạp chí CHG đã gửi văn bản đến UBND tỉnh Đồng Nai, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Sở Công Thương (cơ quan chủ quản trực tiếp của Chi cục QLTT) nhằm đề nghị phối hợp xác minh, đảm bảo tính khách quan, công khai và đúng quy định của pháp luật.
Ngày 14/11/2025, UBND tỉnh Đồng Nai có Công văn số 9774/UBND-KGVX gửi Tạp chí CHG với nội dung: Giao Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với Sở Công Thương, Sở Tư pháp, Chi cục QLTT và các đơn vị liên quan nghiên cứu, rà soát, xử lý theo thẩm quyền những nội dung Tạp chí CHG đề nghị… và có ý kiến phản hồi về Tạp chí CHG theo quy định; đối với nội dung vượt thẩm quyền, kịp thời tham mưu UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh. Báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện trong tháng 11/2025”.

Công văn số 9774/UBND-KGVX của UBND tỉnh Đồng Nai ngày 13/11/2025.
Tiếp theo, ngày 30/11/2025, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Nai đã ban hành Công văn 3091/SVHTTDL-QLBCXB gửi Tạp chí CHG. Trong công văn đề nghị Chi cục QLTT tỉnh Đồng Nai cung cấp thông tin, phản hồi thông tin về hai bài viết: “Đồng Nai: Người tiêu dùng băn khoăn về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa tại đơn vị kinh doanh Minh Minh” (06/10/2025) và “Đồng Nai: Pháp luật không thể bị diễn giải tùy tiện” (04/11/2025)” theo quy định của Luật Báo chí năm 2016. Văn bản thông tin, phản hồi Tạp chí CHG, đồng thời gửi UBND tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Sở Công thương trước ngày 05/12/2025”.

Công văn số 3091/SVHTTDL-QLBCXB của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Nai ngày 30/11/2025.
Công văn yêu cầu Chi cục QLTT tỉnh Đồng Nai thực hiện đúng trình tự phản hồi báo chí theo Luật Báo chí 2016. Đây là bước đi thể hiện sự thượng tôn pháp luật, khẳng định vai trò của cơ quan quản lý báo chí trong việc bảo đảm trật tự thông tin, đồng thời thúc đẩy sự tương tác minh bạch giữa báo chí và cơ quan hành chính.
Từ góc độ pháp lý, vụ việc đặt ra ba vấn đề then chốt: Thứ nhất, cơ quan hành chính cấp chi cục không có thẩm quyền “đánh giá” hay “phán xét” bài báo. Luật Báo chí chỉ quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin, phản hồi hoặc giải trình bằng căn cứ pháp lý cụ thể; hoàn toàn không trao quyền cảm tính hoặc suy đoán động cơ tác nghiệp của phóng viên; Thứ hai, nếu văn bản hành chính chứa các yếu tố vượt thẩm quyền, sử dụng ngôn ngữ quy chụp, xúc phạm danh dự cá nhân hoặc tổ chức, người ký văn bản phải chịu trách nhiệm trước pháp luật; Thứ ba, việc sử dụng con dấu hoặc tên cơ quan nhà nước để phát hành văn bản chứa nội dung có dấu hiệu vu khống, sai lệch hoặc xúc phạm (nếu được chứng minh) có thể cấu thành hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018.
Yêu cầu làm rõ trách nhiệm cá nhân
Trong thời gian qua, Tạp chí CHG đã liên tục chuyển thông tin và đề nghị phối hợp đến Chi cục QLTT tỉnh Đồng Nai về các dấu hiệu vi phạm trong hoạt động thương mại, song thường không nhận được phản hồi đúng quy định. Do đó, việc Tạp chí gửi Công văn 323/CV-TCCHG trực tiếp đến Sở Công Thương (cơ quan chủ quản) là phù hợp thẩm quyền và hoàn toàn đúng quy trình hành chính.

Các văn bản của cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai chỉ đạo về việc khẩn trương nắm bắt thông tin, rà soát, kiểm tra các cơ sở có dấu hiệu vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh hàng tiêu dùng do Tạp chí CHG chuyển đến.
Sự kiện trên là bài học rộng hơn về quản trị công vụ trong bối cảnh minh bạch thông tin. Trong môi trường pháp quyền hiện đại, cơ quan hành chính và báo chí phải là hai thiết chế bổ trợ nhau: một bên thực thi quyền lực nhà nước, bên kia tuyên truyền và phản biện. Khi cơ quan hành chính sử dụng quyền lực bằng văn bản mang tính áp đặt, thiếu căn cứ và không phù hợp với thẩm quyền, thiệt hại không chỉ dừng ở uy tín của cơ quan báo chí mà còn xâm hại giá trị liêm chính của nền hành chính, làm suy giảm niềm tin xã hội.
Quỹ Chống hàng giả, Tạp chí CHG đã đề nghị Tỉnh Uỷ tỉnh Đồng Nai; UBND tỉnh Đồng Nai, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Nai, Sở Công Thương tỉnh Đồng Nai làm rõ trách nhiệm của ông Chi cục trưởng Chi cục QLTT . Theo đó, người đứng đầu đơn vị trực thuộc phải chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung văn bản hành chính và hoạt động của cơ quan mình, trong đó có việc tiếp nhận và phản hồi thông tin báo chí.
Nếu công văn 423/QLTT-TCHC có nội dung sai lệch, quy chụp hoặc mang tính xúc phạm cá nhân, cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành xác minh độc lập và công khai kết quả.
Nhìn từ vụ việc, xét trên bình diện rộng hơn, là bài kiểm định về năng lực quản trị thông tin, khả năng tuân thủ thẩm quyền và mức độ tôn trọng cơ chế phản biện xã hội của cơ quan công quyền. Nếu được xử lý minh bạch, khách quan, đây sẽ là tiền lệ tốt, góp phần củng cố niềm tin của công chúng và tăng cường tính liêm chính của nền hành chính công. Ngược lại, nếu xử lý thiếu nghiêm túc, vụ việc có thể tạo ra tiền lệ nguy hiểm về việc lạm dụng quyền lực hành chính để can thiệp, gây sức ép hoặc quy chụp đối với báo chí.
Những người làm báo luôn tôn trọng mọi kết luận của cơ quan có thẩm quyền, song đồng thời mong muốn Tỉnh uỷ tỉnh Đồng Nai, UBND tỉnh Đồng Nai, Sở Công Thương, Sở VHTTDL và các cơ quan liên quan sớm có kết luận công khai, khách quan, minh bạch, nhằm bảo vệ sự thật, bảo vệ quyền và danh dự của nhà báo, cũng như khẳng định nguyên tắc: pháp luật không thể bị diễn giải tùy tiện và quyền lực công không thể bị sử dụng cho mục đích cá nhân. Chỉ có sự thượng tôn pháp luật và minh bạch tuyệt đối mới xây dựng được nền hành chính hiện đại, củng cố niềm tin của người dân vào Nhà nước pháp quyền Việt Nam
Một số đơn vị kinh doanh có dấu hiệu vi phạm các quy định của pháp luật (Tạp chí CHG đã từng chuyển thông tin):






Theo kythuatchonghanggia.vn