Tuyên Quang: Đặc sắc Lễ hội rước Mẫu
TTPT.VN - Tuyên Quang từ lâu đã nổi tiếng là mảnh đất có nhiều cảnh đẹp tự nhiên, lễ hội truyền thống đặc sắc, nhiều đình, chùa, đền có vị trí quan trọng trong tín ngưỡng và đời sống tâm linh của nhân dân. Đặc biệt, tục Thờ Mẫu là một nét sinh hoạt văn hóa tâm linh có từ lâu trong lịch sử và gắn bó mật thiết với người dân Tuyên Quang ở các di tích đền Hạ, đền Thượng, đền Mẫu Ỷ La (thành phố Tuyên Quang).
Lễ hội rước Mẫu ra đời và tồn tại từ lâu đời gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu tại ba ngôi đền: đền Hạ, đền Thượng và đền Ỷ La. Lễ rước kiệu Mẫu bắt đầu từ đền Mẫu Ỷ La (thuộc phường Ỷ La) ra đền Hạ (thuộc phường Tân Quang), tiếp đến lễ rước kiệu Mẫu từ đền Thượng (xã Tràng Đà, cùng thuộc thành phố Tuyên Quang) qua sông về đền Hạ để cùng hợp tế. Nghi thức uy nghi, có đông đảo già trẻ gái trai và khách thập phương tham dự. Năm 2018, Lễ hội rước Mẫu đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La, thành phố Tuyên Quang được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích phi vật thể cấp quốc gia.
Lễ rước Kiệu Mẫu bắt đầu từ Đền Mẫu Ỷ La ra Đền Hạ, tiếp đến lễ rước Kiệu Mẫu từ Đền Thượng qua sông
về Đền Hạ để cùng hợp tế.
Theo truyền thuyết, xưa có hai nàng công chúa con vua Hùng là Phương Dung và Ngọc Lân, một hôm theo xa giá đến bên bờ sông Lô (thuộc thôn Hiệp Thuận) đỗ thuyền. Nửa đêm trời mưa to, gió lớn, hai công chúa đã bay về trời, nhân dân trong vùng lấy làm linh dị bèn lập đền thờ… Đền Hiệp Thuận ở hạ lưu được gọi là đền Hạ, thờ công chúa Phương Dung (người chị), đền Thượng thờ công chúa Ngọc Lân (người em).
Ở thành phố Tuyên Quang hiện có 14 ngôi đền, trong đó có 12 đền thờ Mẫu. Tuyên Quang còn được coi là nơi thờ chính của Mẫu Thoải - Mẹ Nước lớn nhất cả nước. Các đền thờ Mẫu tại Tuyên Quang được hình thành sớm và nổi tiếng linh thiêng trong tín ngưỡng thờ Mẫu. Đây là những điều kiện thuận lợi để Tuyên Quang đẩy mạnh phát triển du lịch tâm linh thu hút khách thăm quan.
Lễ hội Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Mẫu Ỷ La từ lâu đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc
Từ năm 2007 đến nay, Lễ hội rước nước Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Mẫu Ỷ La được khôi phục vào dịp đầu Xuân hàng năm, từ ngày 11 - 16/2 âm lịch. Lễ rước Kiệu Mẫu bắt đầu từ Đền Mẫu Ỷ La ra Đền Hạ, tiếp đến lễ rước Kiệu Mẫu từ Đền Thượng qua sông về Đền Hạ để cùng hợp tế. Nghi thức uy nghi, có đầy đủ già, trẻ, gái, trai và khách thập phương tham dự. Lễ hội Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Mẫu Ỷ La từ lâu đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, riêng có của thành phố Tuyên Quang. Lễ hội cũng là dịp giới thiệu, quảng bá, tôn vinh, phát huy các giá trị văn hóa các di tích cấp quốc gia của thành phố Tuyên Quang với bạn bè, du khách trong nước và quốc tế. Lễ hội năm nay diễn ra từ ngày 16/3 đến hết ngày 21/3./.
