Để có được ngày thống nhất đất nước như hôm nay, nhân dân hai miền Nam Bắc đã chịu đựng rất nhiều hy sinh gian khổ, trong những năm tháng ác liệt của chiến tranh, con người Việt Nam đã anh dũng chiến đấu cho chân lý “Không có gì quý hơn độc lập tự do” và đã viết nên những bài ca tuyệt đẹp về lòng yêu nước. Trong hàng triệu chiến sĩ anh dũng đã đứng lên và hiến dâng cả tuổi thanh xuân của mình cho độc lập của nước nhà, , có một con người mà tôi đã được gặp, Một con người anh hùng thời chiến và cũng là một nhà thơ của thời bình.

Chiến sĩ – Nhà thơ Lê Văn Sam sinh năm 1950 tại Thôn Đồng Đinh xã Lạng Phong, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình. Huân chương kháng chiến hạng 3, 3 huy chương vàng liên hoan thơ lục bát toàn quốc năm 15, 16,17. Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, kỷ niệm chương vì sự nghiệp thơ Việt Nam. Là người lính trực tiếp cầm súng trong đội hình trung đoàn 5 – 205 miền Đông Nam Bộ .(Đơn vị được phong hai lần anh hùng LLVT). Từ năm 1972 sau chiến dịch Nguyễn Huệ, ông về học tập và làm công tác giảng dạy tại Trường sỹ quan lục quân 2 (Nay là trường Đại học quân sự Nguyễn Huệ “Long Thành Đồng Nai”). Với nghiệp thơ, tác phẩm Mặt Trời Riêng của Ông đã được Nhà xuất bản Hội Nhà Văn Việt Nam in và phát hành 1000 bản trong phạm vi toàn quốc .

Tôi được gặp ông trong một buổi giao lưu văn nghệ, nghe ông chia sẻ về các câu chuyện thời chiến, về vùng đất thép Củ chi, tôi ngưỡng mộ và xin phép được gặp riêng ông một buổi để hiểu hơn về những con người, những “ huyền thoại trong long đất thép”. Ông vui vẻ đồng ý và thế là tôi có một buổi được trở về hồi ức thời chiến thông qua các câu chuyện kể của ông.

Trong một buổi chiều tà, bên ấm trà đặc sánh, ngồi sát bên ao cá của gia đình, Lê Văn Sam cất tiếng ngâm.

Những người con của Thành Đồng

Xứng danh dòng máu anh hùng Việt Nam

…..

Người Củ Chi tấm lòng son

Xương tan thịt nát vẫn còn tiếng thơm

……………

Họ chiến đấu để làm người

Sức mạnh ý chí muôn đời ngợi ca

Họ giản dị họ hiền lành

Thơm như bông bưởi bông chanh rộn ràng

Họ trung hậu họ đảm đang

Tinh hoa đất thép vẻ vang giống nòi

Đã hiến dâng tuổi đôi mươi

Mang theo tình đất tình người Củ Chi

Trong những năm tháng chiến tranh, trong số những địa danh phải gánh chịu những hy sinh, mất mát to lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, trong đó có mảnh đất Củ Chi, vùng Đất thép thành đồng của Tổ quốc. Những năm tháng khốc liệt ấy, với biết bao người dân Củ Chi đứng lên cầm súng để bảo vệ mảnh đất quê hương, có những nữ du kích đến với cách mạng khi tuổi đời còn rất trẻ nhưng đã chiến đấu anh dũng, lập nên nhiều chiến công vang dội….

Rồi chầm chậm, ông kể “ Nhà báo ạ, tôi là người lính cụ Hồ, hết chiến đấu, tôi về trường Sĩ quan làm giáo viên, cũng đã lăn xả chiến đấu quên mình vì tổ quốc, tôi cũng đã được Đảng công nhận là Anh hùng LLVT, nhưng khi trở về chiến trường xưa, tôi rất ngậm ngùi và đau xót trước rất nhiều chiến sĩ du kích Củ Chi anh hùng, hết chiến tranh họ trở về với đời thường sống cuộc sống rất khó khăn, đôi khi còn bị ảnh hưởng bởi di chứng chiến tranh”

Sau ngày 30/4/1975, các nữ du kích Củ Chi trở về cuộc sống đời thường. Để tưởng nhớ đồng đội đã khuất và lời giao hẹn năm xưa “người còn sống cúng giỗ người hy sinh”, hằng năm, các chiến sĩ Trung đội nữ du kích Củ Chi năm xưa vẫn tụ tập nhau về, lấy ngày hy sinh của người “chị cả” Bảy Nê (ngày 10/11 dương lịch) làm ngày giỗ chung cho 24 chị em đồng đội. Họ thành lập ban liên lạc Trung đội nữ du kích Củ Chi và chi hội cựu chiến binh để giúp nhau vượt qua những khó khăn trong cuộc sống mới.

Giọng ngậm ngùi, ông kể tiếp “ Một lần về thăm lại chiến trường xưa, tôi đọc được tiểu thuyết Huyền thoại trong lòng đất “ của nhà văn Mã Thiện Đồng, tôi trào dâng cảm xúc về một thời oanh liệt và xúc động trước hình ảnh những nữ anh hùng du kích Củ Chi, tôi chuyển thể tiểu thuyết thành tập Thơ để dành cho những người yêu thơ, yêu hòa bình tự do trên toàn thế giới. Tôi mong rằng không chỉ con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình biết đến các chiến tích anh hùng của Củ Chi mà toàn thể thế giới biết đến hình ảnh người Việt Nam kiên cường, bất khuất, hy sinh tất cả vì tự do thống nhất dân tộc”

Tôi tạm biệt Người lính cụ Hồ - Nhà thơ Lê Văn Sam khi bóng chiều tà khuất sau rặng núi trùng điệp của đất Nho Quan, trên đường về vẫn nghĩ thầm trong bụng “ Để có được tự do độc lập như ngày hôm nay, biết bao con người đã hiến dâng tuổi thanh xuân, xương máu của mình cho đất nước nói chung và địa đạo Củ Chi nói riêng để ngày hôm nay chúng ta được sống trong xã hội hiện đại và phát triển. Muốn đất nước đi lên, mỗi con người chúng ta đều cần phải cố gắng phấn đấu học tập các bậc tiền nhân đi trước, sống sao để không thẹn với lòng, với những hy sinh to lớn của những anh hùng đã từng là Huyền thoại trong lòng đất”.