Di tích Kỳ Đài nằm trên Quảng trường 26/3, thuộc phường Nguyễn Trãi, thành phố Hà Giang

Năm 1959, Kỳ Đài được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao của nhân dân các dân tộc trong tỉnh Hà Giang.

Ngày 26/3/1961, Bác Hồ lên thăm tỉnh Hà Giang đúng vào dịp toàn Đảng bộ tỉnh đang tích cực đẩy mạnh sản xuất, củng cố, xây dựng HTX kết hợp với hoàn thành nhiệm vụ cải cách dân chủ ở vùng cao và cùng nhân dân 6 tỉnh khu Việt Bắc nỗ lực mở đường Hạnh Phúc lên Cao nguyên đá Đồng Văn.

Tại buổi nói chuyện với gần 1,7 vạn đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang ở sân Kỳ Đài, Bác gửi lời thăm hỏi của Trung Ương Đảng, Chính phủ, Quốc hội tới cán bộ, đồng bào Hà Giang; đồng thời biểu dương những công trạng, những đóng góp của đồng bào với cuộc kháng chiến chống Pháp và kiến thiết đất nước. Bác Hồ căn dặn “Cán bộ từ tỉnh đến huyện và xã đều phải một lòng, một dạ phục vụ lợi ích chung của nhân dân, chứ không phải là “quan cách mạng”; “nhân dân đã làm chủ thì phải làm gì để xứng đáng với người làm chủ tốt”.

8 lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người lên thăm tỉnh Hà Giang

Đồng bào muốn trở thành người chủ tốt, Bác dạy cần phải thực hiện tốt 8 điều như: Trước hết, tất cả các dân tộc đều phải đoàn kết chặt chẽ, thương yêu giúp đỡ nhau như anh em một nhà.

Hai là, đồng bào phải ra sức tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm để làm cho mọi người áo ấm, cơm no.  

Ba là, muốn sản xuất tốt phải có đủ nước, nhiều phân bón và cải tiến nông cụ.

Bốn là, cần phải phát triển chăn nuôi trâu, bò, lợn... là nguồn lợi lớn lại là nguồn phân bón ruộng nương.

Năm là, phải chú ý hơn nữa bảo vệ rừng và trồng cây gây rừng. Trồng cây ăn quả và cây làm thuốc.

Sáu là, đồng bào phải chú ý vệ sinh. Để giữ gìn sức khỏe thì phải ăn sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch, có sức khỏe thì lao động sản xuất mới tốt.

Bảy là, đồng bào phải cố gắng xóa nạn mù chữ, phải biết đọc, biết viết thì làm ăn mới tiến bộ.

Cuối cùng Bác dặn, đời sống của đồng bào rẻo cao còn nhiều khó khăn, còn phải ra sức giúp đỡ đồng bào rẻo cao nhiều hơn nữa. Đối với cán bộ, đảng viên và đoàn viên phải củng cố tốt các các chi bộ và chi đoàn, phát triển Đảng và đoàn. Cán bộ, đảng viên và đoàn viên phải đoàn kết chặt chẽ, phải hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, đặt lợi ích của nhân dân trên lợi ích riêng của mình, phải gương mẫu trong đoàn kết dân tộc, trong học tập và trong lao động sản xuất, phải chống tham ô, lãng phí, quan liêu, mệnh lệnh.

Kỳ đài, sân vận động xưa, nay đã được sửa chữa, nâng cấp khang trang, sạch đẹp, trở thành nơi vui chơi, sinh hoạt văn hóa cộng đồng của đồng bào trên địa bàn và trở thành nơi giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Năm 1993 Kỳ Đài được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ VHTT&DL) công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 2001, UBND tỉnh Hà Giang khởi công xây dựng Quảng Trường và Tượng đài “Bác Hồ với đồng bào các dân tộc Hà Giang” lấy tên là Quảng trường 26/3.

Đến tháng 9/2005, nhóm Tượng đài “Bác Hồ với đồng bào các dân tộc Hà Giang” tọa lạc trang trọng ở vị trí trung tâm Quảng trường 26/3 được khánh thành nhằm ghi nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và những lời căn dặn của Bác khi Người lên thăm Hà Giang. Nhóm tượng đài này do các nhà điêu khắc và Công ty Mỹ thuật trung ương thiết kế, thi công bằng chất liệu đá quý được lấy từ Thanh Hóa, vừa thể hiện sự bề thế, hoàng tráng những cũng rất gần gũi, ấm cúng với những hình ảnh đặc thù của con người và mảnh đất Hà Giang. Cùng với Quảng Trường của tỉnh Hà Giang thì Kỳ Đài đã trở thành nơi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ cũng như giáo dục truyền thống cho các thế hệ con em các dân tộc trong tỉnh.

Trong không khí hào hùng của tháng 5 lịch sử, kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2020), phát huy giá trị lịch sử - văn hóa của di tích, thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh tiếp tục tăng cường công tác quản lý, bảo tồn, giữ gìn, chỉnh trang di tích, phối hợp với các đơn vị giữ gìn cảnh quan, môi trường sạch, đẹp sẽ để di tích thực sự là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau, là điểm dừng chân trong hành trình khám phá cực Bắc của tổ quốc đối với du khách gần xa.