Đà Nẵng: Những “vùng xám” trong kinh doanh hàng hóa phục vụ du lịch
(CHG) Đà Nẵng, “thủ phủ du lịch” của Việt Nam, đang chứng kiến những mảng tối ẩn sau bức tranh phát triển rực rỡ. Bên cạnh những danh thắng nổi tiếng và dòng khách tấp nập, không ít mô hình kinh doanh phục vụ du lịch đang vận hành trong “vùng xám” với cách thức mập mờ, giá cả bất minh và hàng hoá khó kiểm chứng. Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào những góc khuất ấy để bảo vệ thương hiệu du lịch thành phố.

Công ty TNHH Bé Anh Galleria, cơ sở kinh doanh hàng hóa tại khu vực Phạm Văn Đồng, nằm ở vị trí trung tâm thành phố biển, với lượng du khách theo tour vào ra rất đông.
Kinh doanh “ngầm”
Trong tiến trình hội nhập kinh tế và toàn cầu hóa du lịch, Đà Nẵng được xem là hình mẫu của một đô thị năng động, đáng sống và giàu tiềm năng phát triển bền vững. Tuy nhiên, song song với những thành tựu ấn tượng về hạ tầng, môi trường và quản trị du lịch, thành phố đang chứng kiến một nghịch lý đáng quan ngại: sự tồn tại của các mô hình kinh doanh phục vụ khách du lịch trong “vùng xám pháp lý”, nơi hàng hóa không rõ nguồn gốc, giá cả thiếu minh bạch và hành vi thương mại mập mờ diễn ra công khai. Đây không chỉ là vấn đề đạo đức kinh doanh, mà còn là thách thức nghiêm trọng đối với chính sách thương hiệu và an toàn tiêu dùng trong môi trường du lịch quốc tế.

Du khách theo tour (chủ yếu là người Hàn Quốc) đến tham quan và mua sắm tại cơ sở kinh doanh Bé Anh Galleria.
Thực tế, tại nhiều tuyến phố du lịch trọng điểm, đặc biệt là khu vực Phạm Văn Đồng (nơi tập trung dày đặc các cửa hàng và chợ đêm phục vụ du khách) cho thấy mô hình kinh doanh “ngầm” vẫn tồn tại song song hai hình thức: kín đáo trong các tòa nhà nhiều tầng, giao dịch khép kín; công khai, rầm rộ tại những điểm được ngụy trang dưới danh nghĩa “siêu thị đặc sản” hoặc “trung tâm mua sắm cao cấp”. Đây là biểu hiện điển hình của hiện tượng “thị trường hỗn tạp” (hybrid market), khi hàng giả, hàng nhái, hàng xách tay nhập lậu được hòa trộn với hàng hợp pháp, khiến người tiêu dùng và du khách khó nhận diện ranh giới giữa thật và giả.
Thời gian qua, không ít người tiêu dùng đã chuyển thông tin tới Trung tâm Kỹ thuật Chống hàng giả (ACF) về các điểm kinh doanh có dấu hiệu vi phạm pháp luật thương mại, đặc biệt liên quan đến hành vi buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc, giả mạo nhãn hiệu, ghi nhãn sai quy định và vi phạm tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm.
Điển hình trong số đó là Công ty TNHH Bé Anh Galleria, cơ sở kinh doanh có quy mô lớn tại khu vực Phạm Văn Đồng, với lượng khách chủ yếu là người Hàn Quốc theo tour trọn gói. Quan sát thực tế cho thấy hàng hóa bày bán tại đây đa phần mang nhãn hiệu các thương hiệu quốc tế nổi tiếng như Chanel, Gucci, Dior, Louis Vuitton… nhưng không có tem nhãn phụ tiếng Việt.

Nhiều sản phẩm hàng hóa như túi xách với các nhãn hiệu nổi tiếng đang được bày bán tại cơ sở kinh doanh Bé Anh Galleria, nhưng lại có giá “rẻ bất ngờ” so với giá bán cùng một số sản phẩm trên trang website chính hãng.
Đây là biểu hiện dấu hiệu vi phạm về quy định ghi nhãn hàng hóa (căn cứ theo Nghị định 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 111/2021/NĐ-CP về việc ghi nhãn hàng hoá), đồng thời có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã được bảo hộ tại Việt Nam. Hành vi này phản ánh sự đứt gãy trong chuỗi kiểm soát thương mại, khi chính quyền đô thị chưa kịp thời nhận diện và xử lý các mô hình kinh doanh “ẩn danh”, hoạt động chủ yếu phục vụ du khách nước ngoài, nhưng lại gây tổn hại trực tiếp đến hình ảnh điểm đến du lịch quốc gia.
Đáng chú ý hơn, mức giá niêm yết của các sản phẩm “thương hiệu cao cấp” tại những cơ sở này thấp một cách phi lý (túi Hermes chỉ khoảng 9,7 triệu đồng, Dior từ 5 triệu đồng, Prada 4,6 triệu đồng). Thực tế, giá gốc trên thị trường quốc tế có thể gấp hàng chục lần. Nếu chiếu theo tiêu chuẩn kinh tế học thương hiệu, sự chênh lệch này chỉ có thể xuất hiện ở các sản phẩm nhái, hàng “copy cao cấp” (super fake), hoặc hàng lậu không có chứng từ…
Túi xách thương hiệu LV trên trang website chính hãng Louis Vuitton có giá bán vài chục triệu đồng một sản phẩm.
Có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới khách du lịch
Bên cạnh đó, việc quảng bá hàng hoá của nhân viên giới thiệu sản phẩm: “Đây là hàng F1, chất lượng như thật” chính là hình thức đánh tráo khái niệm thương hiệu, một dạng gian lận thương mại tinh vi, làm suy giảm niềm tin xã hội đối với không gian kinh doanh du lịch.
Điều nguy hiểm hơn nằm ở chỗ, các cơ sở này không chỉ vi phạm luật sở hữu trí tuệ, mà còn có dấu hiệu trốn thuế khi không xuất hóa đơn, giao dịch tiền mặt hoàn toàn. Điều đó có thể khiến ngân sách Nhà nước bị thất thu và thậm chí có thể phá vỡ môi trường cạnh tranh lành mạnh. Khi lợi nhuận từ kinh doanh hàng hóa giả mạo được tái đầu tư vào các hoạt động thương mại du lịch, nó tạo nên một “chuỗi cung ứng phi chính thức”, vừa khó kiểm soát, vừa làm lệch cấu trúc thị trường du lịch văn minh mà thành phố Đà Nẵng đã nỗ lực xây dựng trong nhiều năm.


Một số sản phẩm hàng hóa có thương hiệu nổi tiếng đã được đăng ký bảo hộ tại Việt Nam, đang bày bán công khai tại cơ sở kinh doanh Bé Anh Galleria, nhưng không có tem nhãn phụ tiếng Việt theo quy định pháp luật.
Hiện tượng này không thể chỉ nhìn nhận như một “vấn đề quản lý thị trường đơn thuần”. Nó phản ánh mâu thuẫn mang tính cấu trúc giữa tốc độ phát triển du lịch và năng lực quản trị đô thị. Khi du lịch phát triển quá nhanh, trong khi khung pháp lý và hệ thống giám sát chưa được cập nhật tương xứng, khoảng trống pháp lý sẽ trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho các hình thức kinh doanh biến tướng, hợp thức hóa bằng vỏ bọc mô hình bán hàng theo tour.
Điều đáng nói là, các hành vi gian lận thương mại này không chỉ làm méo mó môi trường cạnh tranh, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín thương hiệu Đà Nẵng, một thương hiệu quốc gia đã được định vị là “thành phố đáng sống, điểm đến an toàn và văn minh”. Nếu để tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng nhái len lỏi vào không gian du lịch, hình ảnh “Đà Nẵng thân thiện - minh bạch - bền vững” sẽ dần bị thay thế bằng cảm nhận tiêu cực của du khách quốc tế về một điểm đến thiếu kiểm soát và thiếu chuyên nghiệp.
Một số sản phẩm túi xách thương hiệu nổi tiếng Gucci đang bày bán tại cơ sở kinh doanh Bé Anh Galleria, chỉ có giá bán hơn 5 triệu đồng.
“Từ thực tiễn trên, có thể khẳng định rằng vấn đề không chỉ nằm ở nhận thức của doanh nghiệp, mà còn ở hiệu lực của cơ chế quản lý. Một chiến lược quản trị thương hiệu đô thị hiện đại phải được đặt trên nền tảng minh bạch hóa thông tin, số hóa dữ liệu quản lý kinh doanh và thiết lập chuỗi truy xuất nguồn gốc sản phẩm theo chuẩn quốc tế. Đồng thời, cần có sự phối hợp liên ngành giữa cơ quan trong việc kiểm tra định kỳ, xử lý nghiêm minh, công khai kết quả nhằm răn đe.
Muốn bảo vệ thương hiệu du lịch Đà Nẵng, không thể chỉ dừng lại ở những cuộc kiểm tra xử phạt hành chính mang tính ngắn hạn. Cần một hệ thống giám sát chính sách công dựa trên các tiêu chí khoa học: mức độ minh bạch, chỉ số niềm tin thị trường, chỉ số tuân thủ pháp luật và tác động đến thương hiệu điểm đến. Chỉ khi các cơ quan quản lý chuyển từ “hành chính phản ứng” sang “quản trị chủ động”, từ “kiểm tra - xử lý” sang “phòng ngừa - dự báo”, Đà Nẵng mới thực sự giữ vững vị thế của một đô thị du lịch văn minh, hiện đại và đáng tin cậy trên bản đồ khu vực.
Một điểm đến chỉ thực sự bền vững khi giá trị trải nghiệm của du khách được bảo chứng bằng sự minh bạch, liêm chính và công bằng trong từng giao dịch”, ông Nguyễn Lê Hoan, Chánh văn phòng Quỹ Chống Hàng giả trả lời phỏng vấn phóng viên Tạp chí CHG về vấn đề liên quan.
| Nhằm thông tin khách quan, đa chiều tới độc giả, phóng viên Tạp chí CHG có liên hệ và gửi kèm nội dung thông tin của người tiêu dùng “băn khoăn lo lắng về nguồn gốc xuất xứ của các sản phẩm tại đây” rất mong muốn có buổi trao đổi thông tin với người đại diện của đơn vị quản lý và vận hành thương hiệu Bé Anh Galleria tại thành phố Đà Nẵng, thuộc Công ty TNHH Bé Anh Galleria, từ tháng 4/2025 đến nay đã gần 6 tháng trôi qua “biệt vô âm tín”, phóng viên vẫn chưa nhận được bất kỳ phản hồi nào từ Bé Anh Galleria. Để giải đáp các nghi vấn đặt ra, thiết nghĩ cần sự vào cuộc nhanh chóng các cơ quan, ban ngành liên quan kiểm tra, xác minh, làm rõ các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của đơn vị kinh doanh này (nếu có), nhằm trả lại môi trường kinh doanh cạnh tranh văn minh, lành mạnh, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng, đặc biệt là du khách quốc tế. |