Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Biến thể chế pháp luật thành lợi thế cạnh tranh trong phát triển quốc gia
Đăng lúc: 2025-11-07 21:00:12
|
Bởi: admin
|
Lượt xem: 45
|
Chuyên mục: Tin 24h
(CHG) Trong bài phát biểu chỉ đạo tại Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nhấn mạnh yêu cầu mang tính chiến lược và bản lề cho tiến trình phát triển của đất nước: “Phải thực hiện bằng được việc đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, xây dựng pháp luật xác định là “đột phá của đột phá”.
Từ công cụ quản lý đến lợi thế cạnh tranh quốc gia
Đó không chỉ là một thông điệp chính trị, mà là lời hiệu triệu mang tầm tư tưởng cải cách. Bởi trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, sức mạnh cạnh tranh quốc gia không chỉ đến từ tài nguyên, nhân lực hay công nghệ, mà còn từ chính chất lượng thể chế và năng lực pháp quyền, yếu tố cốt lõi quyết định khả năng vận hành của toàn bộ hệ thống phát triển.
Đó không chỉ là một thông điệp chính trị, mà là lời hiệu triệu mang tầm tư tưởng cải cách. Bởi trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, sức mạnh cạnh tranh quốc gia không chỉ đến từ tài nguyên, nhân lực hay công nghệ, mà còn từ chính chất lượng thể chế và năng lực pháp quyền, yếu tố cốt lõi quyết định khả năng vận hành của toàn bộ hệ thống phát triển.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu chỉ đạo Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025.
Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị (ngày 30/4/2025) đã khẳng định nhất quán: “Thể chế là đột phá của đột phá.” Cùng với đó, Nghị quyết 197/2025/QH15 của Quốc hội đã cụ thể hóa bằng hàng loạt cơ chế, chính sách đặc biệt để tạo đột phá trong xây dựng và thi hành pháp luật, coi đây là chìa khóa tháo gỡ những “điểm nghẽn” phát triển hiện nay.
Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng phát biểu khai mạc Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2005.
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng, Chủ tịch Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương, khi phát biểu khai mạc lễ hưởng ứng đã nhấn mạnh, Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đã nhất quán quan điểm xác định thể chế là đột phá của đột phá; đồng thời nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phát biểu tiếp thu chỉ đạo của Chủ tịch Quốc Hội.
Trong bối cảnh đó, Ngày Pháp luật Việt Nam ngày càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa khẳng định vị trí tối thượng của pháp luật trong nhà nước pháp quyền; vừa giáo dục ý thức tuân thủ pháp luật đối với mọi người dân, mọi chủ thể trong xã hội; vừa góp phần xây dựng văn hóa pháp lý, đề cao giá trị con người, ý thức công dân, coi trọng kỷ luật, kỷ cương và tự do trong khuôn khổ pháp luật trong tình hình mới.
Phát biểu chỉ đạo tại lễ kỷ niệm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn không chỉ biểu dương những thành tựu đạt được trong công tác lập pháp, mà quan trọng hơn, ông chỉ rõ hướng đi mới của công cuộc cải cách thể chế: biến pháp luật thành năng lực cạnh tranh của quốc gia.
Theo Chủ tịch Quốc hội, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, cơ quan lập pháp đã thông qua 99 luật và 41 nghị quyết có nội dung xây dựng pháp luật; riêng tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội sẽ xem xét và thông qua tới 53 nội dung pháp luật, trong đó có 49 dự án luật. Khối lượng đồ sộ ấy phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy lập pháp, hướng tới việc xóa bỏ các điểm nghẽn pháp lý, khơi thông các động lực phát triển kinh tế, xã hội.
Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng thẳng thắn chỉ rõ: công tác xây dựng và phổ biến pháp luật vẫn còn những hạn chế, chưa theo kịp yêu cầu phát triển của đất nước. Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm cho mọi cán bộ và người dân hiểu được pháp luật thì mới sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật được.
Chính vì thế, Chủ tịch Quốc hội đặt ra yêu cầu căn cốt: “Phải thực hiện bằng được việc đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh”.
Điều này có nghĩa là: Pháp luật phải mở đường cho sáng tạo, không được là rào cản; Thể chế phải ổn định nhưng linh hoạt, vừa đảm bảo nguyên tắc, vừa thích ứng với thực tiễn và hơn hết, hệ thống pháp luật phải được thiết kế vì sự phát triển của con người, của quốc gia, chứ không đơn thuần vì mục tiêu quản lý.
Đó là bước chuyển từ “pháp luật quản lý” sang “pháp luật kiến tạo”. Khi luật pháp được xây dựng trên nền tảng tư duy phát triển, mỗi quy định, mỗi điều khoản sẽ trở thành động lực chứ không phải điểm nghẽn, trở thành nguồn năng lượng chứ không phải sức cản của nền kinh tế.
Năm nhóm nhiệm vụ trọng tâm, hiện thực hóa đột phá thể chế
Để biến tư duy “thể chế là đột phá của đột phá” thành hành động cụ thể, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nêu 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Thứ hai, hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc “đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh”. Đây không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan lập pháp, hành pháp mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, từ khâu hoạch định chính sách đến tổ chức thực thi.
Thứ ba, sớm ban hành các văn bản chi tiết hướng dẫn thi hành luật, tránh tình trạng “luật chờ nghị định”, “nghị định chờ thông tư”, gây ách tắc trong thực tiễn. Một đạo luật chỉ thật sự có giá trị khi được triển khai đồng bộ, minh bạch, kịp thời đến từng cơ quan, tổ chức và người dân.
Thứ tư, phát huy vai trò của Cổng Thông tin pháp luật quốc gia, đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ số trong phổ biến, giáo dục pháp luật, xây dựng môi trường hành chính công khai, minh bạch, thân thiện với người dân và doanh nghiệp. Việc Bộ Tư pháp ra mắt Cổng Pháp luật quốc gia tại địa chỉ phapluat.gov.vn, vận hành cùng Tập đoàn FPT, là bước đi cụ thể trong chuyển đổi số ngành tư pháp, hướng tới mục tiêu “Đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới”.
Thứ năm, xây dựng và lan tỏa văn hóa pháp luật trong toàn xã hội. Mỗi cán bộ, công chức phải là một tấm gương về ý thức pháp quyền; mỗi người dân phải hiểu và tôn trọng pháp luật như một giá trị sống. Bởi “pháp luật chỉ có sức mạnh khi nó trở thành niềm tin, thành thói quen, thành chuẩn mực ứng xử tự giác của mọi người”.
Phát biểu tiếp thu chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trân trọng cảm ơn và tiếp thu những ý kiến chỉ đạo, gợi mở sâu sắc, toàn diện của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng. Những định hướng của các đồng chí là kim chỉ nam để các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và thi hành pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Lan tỏa tinh thần pháp luật, vun đắp văn hóa tuân thủ
Từ tầm nhìn “pháp luật là đột phá của đột phá”, Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025 không chỉ là dịp tôn vinh các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, mà còn là cơ hội để lan tỏa tinh thần pháp quyền trong toàn xã hội.
Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng đã nhấn mạnh rằng, các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật cần được tổ chức ngày càng thực chất, sáng tạo và hiệu quả hơn, phải trở thành “một phong trào của ý thức, một chuyển động của niềm tin”, gắn chặt giữa lý luận và đời sống, giữa pháp luật và con người.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó thủ tướng Hồ Quốc Dũng trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các cá nhân, tập thể. Nhìn lại hơn một thập kỷ triển khai, có thể thấy Ngày Pháp luật đã đi vào chiều sâu đời sống xã hội. Nhiều mô hình mới được hình thành từ các: “Câu lạc bộ pháp luật” ở cơ sở, “Ngày pháp luật doanh nghiệp” ở các khu công nghiệp, đến các nền tảng tuyên truyền số trên mạng xã hội. Tinh thần pháp luật không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành hành vi ứng xử văn minh, trách nhiệm của mỗi công dân.
Trên bình diện quốc tế, thể chế pháp luật chính là “tấm danh thiếp” của một quốc gia. Một hệ thống pháp luật minh bạch, ổn định và khả thi là yếu tố đầu tiên được các nhà đầu tư, tổ chức quốc tế quan tâm.
Không ngẫu nhiên mà các quốc gia có năng lực cạnh tranh cao nhất thế giới cũng là những quốc gia có chỉ số pháp quyền hàng đầu.
Do đó, khi Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đặt yêu cầu phải thực hiện bằng được chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: “Đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, xây dựng pháp luật xác định là đột phá của đột phá”, đó không chỉ là mục tiêu của ngành tư pháp, mà là mệnh lệnh phát triển quốc gia.
Bởi một nền pháp luật tốt chính là môi trường để mọi nguồn lực được khai phóng, mọi tiềm năng được phát huy và mọi sáng tạo được bảo hộ.
Nhìn lại hơn một thập kỷ triển khai, có thể thấy Ngày Pháp luật đã đi vào chiều sâu đời sống xã hội. Nhiều mô hình mới được hình thành từ các “Câu lạc bộ pháp luật” ở cơ sở, “Ngày pháp luật doanh nghiệp” ở các khu công nghiệp, đến các nền tảng tuyên truyền số trên mạng xã hội. Tinh thần pháp luật không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành hành vi ứng xử văn minh, trách nhiệm của mỗi công dân.
Tư tưởng “đột phá của đột phá” mà Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu ra không phải là khẩu hiệu mang tính biểu tượng, mà là chủ trương mang tầm chiến lược quốc gia, khơi dậy khát vọng đổi mới thể chế và nâng tầm vị thế pháp quyền Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu.
Khi pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, thể chế trở thành động lực phát triển, và văn hóa tuân thủ trở thành nền tảng của xã hội, đó chính là lúc Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được hiện thực hóa một cách đầy đủ, sinh động và bền vững.
Từ tầm nhìn của lãnh đạo Đảng, Nhà nước hôm nay, có thể tin rằng: Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, nơi đột phá thể chế chính là đột phá của mọi đột phá, mở ra con đường để đất nước bứt phá mạnh mẽ, toàn diện và bền vững.
Phát biểu chỉ đạo tại lễ kỷ niệm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn không chỉ biểu dương những thành tựu đạt được trong công tác lập pháp, mà quan trọng hơn, ông chỉ rõ hướng đi mới của công cuộc cải cách thể chế: biến pháp luật thành năng lực cạnh tranh của quốc gia.
Theo Chủ tịch Quốc hội, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, cơ quan lập pháp đã thông qua 99 luật và 41 nghị quyết có nội dung xây dựng pháp luật; riêng tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội sẽ xem xét và thông qua tới 53 nội dung pháp luật, trong đó có 49 dự án luật. Khối lượng đồ sộ ấy phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy lập pháp, hướng tới việc xóa bỏ các điểm nghẽn pháp lý, khơi thông các động lực phát triển kinh tế, xã hội.
Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng thẳng thắn chỉ rõ: công tác xây dựng và phổ biến pháp luật vẫn còn những hạn chế, chưa theo kịp yêu cầu phát triển của đất nước. Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm cho mọi cán bộ và người dân hiểu được pháp luật thì mới sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật được.
Chính vì thế, Chủ tịch Quốc hội đặt ra yêu cầu căn cốt: “Phải thực hiện bằng được việc đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh”.
Điều này có nghĩa là: Pháp luật phải mở đường cho sáng tạo, không được là rào cản; Thể chế phải ổn định nhưng linh hoạt, vừa đảm bảo nguyên tắc, vừa thích ứng với thực tiễn và hơn hết, hệ thống pháp luật phải được thiết kế vì sự phát triển của con người, của quốc gia, chứ không đơn thuần vì mục tiêu quản lý.
Đó là bước chuyển từ “pháp luật quản lý” sang “pháp luật kiến tạo”. Khi luật pháp được xây dựng trên nền tảng tư duy phát triển, mỗi quy định, mỗi điều khoản sẽ trở thành động lực chứ không phải điểm nghẽn, trở thành nguồn năng lượng chứ không phải sức cản của nền kinh tế.
Năm nhóm nhiệm vụ trọng tâm, hiện thực hóa đột phá thể chế
Để biến tư duy “thể chế là đột phá của đột phá” thành hành động cụ thể, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nêu 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng và các đại biểu thực hiện nghi thức ra mắt Cổn Pháp luật quốc gia phiên bản chính thức.
Thứ nhất, tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 66-NQ/TW và Nghị quyết 197/2025/QH15, coi đây là nền tảng chính trị, pháp lý cao nhất để đổi mới toàn diện công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đồng thời tháo gỡ những “điểm nghẽn” về cơ chế, quy trình, con người trong lĩnh vực này.Thứ hai, hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc “đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh”. Đây không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan lập pháp, hành pháp mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, từ khâu hoạch định chính sách đến tổ chức thực thi.
Thứ ba, sớm ban hành các văn bản chi tiết hướng dẫn thi hành luật, tránh tình trạng “luật chờ nghị định”, “nghị định chờ thông tư”, gây ách tắc trong thực tiễn. Một đạo luật chỉ thật sự có giá trị khi được triển khai đồng bộ, minh bạch, kịp thời đến từng cơ quan, tổ chức và người dân.
Thứ tư, phát huy vai trò của Cổng Thông tin pháp luật quốc gia, đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ số trong phổ biến, giáo dục pháp luật, xây dựng môi trường hành chính công khai, minh bạch, thân thiện với người dân và doanh nghiệp. Việc Bộ Tư pháp ra mắt Cổng Pháp luật quốc gia tại địa chỉ phapluat.gov.vn, vận hành cùng Tập đoàn FPT, là bước đi cụ thể trong chuyển đổi số ngành tư pháp, hướng tới mục tiêu “Đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới”.
Thứ năm, xây dựng và lan tỏa văn hóa pháp luật trong toàn xã hội. Mỗi cán bộ, công chức phải là một tấm gương về ý thức pháp quyền; mỗi người dân phải hiểu và tôn trọng pháp luật như một giá trị sống. Bởi “pháp luật chỉ có sức mạnh khi nó trở thành niềm tin, thành thói quen, thành chuẩn mực ứng xử tự giác của mọi người”.
Phát biểu tiếp thu chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trân trọng cảm ơn và tiếp thu những ý kiến chỉ đạo, gợi mở sâu sắc, toàn diện của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng. Những định hướng của các đồng chí là kim chỉ nam để các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và thi hành pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Lan tỏa tinh thần pháp luật, vun đắp văn hóa tuân thủ
Từ tầm nhìn “pháp luật là đột phá của đột phá”, Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025 không chỉ là dịp tôn vinh các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, mà còn là cơ hội để lan tỏa tinh thần pháp quyền trong toàn xã hội.
Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng đã nhấn mạnh rằng, các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật cần được tổ chức ngày càng thực chất, sáng tạo và hiệu quả hơn, phải trở thành “một phong trào của ý thức, một chuyển động của niềm tin”, gắn chặt giữa lý luận và đời sống, giữa pháp luật và con người.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó thủ tướng Hồ Quốc Dũng trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các cá nhân, tập thể.
Trên bình diện quốc tế, thể chế pháp luật chính là “tấm danh thiếp” của một quốc gia. Một hệ thống pháp luật minh bạch, ổn định và khả thi là yếu tố đầu tiên được các nhà đầu tư, tổ chức quốc tế quan tâm.
Không ngẫu nhiên mà các quốc gia có năng lực cạnh tranh cao nhất thế giới cũng là những quốc gia có chỉ số pháp quyền hàng đầu.
Do đó, khi Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đặt yêu cầu phải thực hiện bằng được chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: “Đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, xây dựng pháp luật xác định là đột phá của đột phá”, đó không chỉ là mục tiêu của ngành tư pháp, mà là mệnh lệnh phát triển quốc gia.
Bởi một nền pháp luật tốt chính là môi trường để mọi nguồn lực được khai phóng, mọi tiềm năng được phát huy và mọi sáng tạo được bảo hộ.
Nhìn lại hơn một thập kỷ triển khai, có thể thấy Ngày Pháp luật đã đi vào chiều sâu đời sống xã hội. Nhiều mô hình mới được hình thành từ các “Câu lạc bộ pháp luật” ở cơ sở, “Ngày pháp luật doanh nghiệp” ở các khu công nghiệp, đến các nền tảng tuyên truyền số trên mạng xã hội. Tinh thần pháp luật không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành hành vi ứng xử văn minh, trách nhiệm của mỗi công dân.
Tư tưởng “đột phá của đột phá” mà Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu ra không phải là khẩu hiệu mang tính biểu tượng, mà là chủ trương mang tầm chiến lược quốc gia, khơi dậy khát vọng đổi mới thể chế và nâng tầm vị thế pháp quyền Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu.
Khi pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, thể chế trở thành động lực phát triển, và văn hóa tuân thủ trở thành nền tảng của xã hội, đó chính là lúc Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được hiện thực hóa một cách đầy đủ, sinh động và bền vững.
Từ tầm nhìn của lãnh đạo Đảng, Nhà nước hôm nay, có thể tin rằng: Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, nơi đột phá thể chế chính là đột phá của mọi đột phá, mở ra con đường để đất nước bứt phá mạnh mẽ, toàn diện và bền vững.
