(CHG) Đằng sau sự phát triển sôi động của thị trường thời trang nội địa lại tồn tại không ít góc khuất, đặc biệt liên quan đến vấn đề minh bạch thông tin, ghi nhãn hàng hóa và sự trung thực trong việc mô tả thành phần nguyên liệu sản phẩm. Thực trạng này không chỉ đặt ra thách thức cho chính các thương hiệu Việt trong việc xây dựng niềm tin đối với người tiêu dùng, mà còn vô tình tạo cơ hội để các thương hiệu quốc tế ngày càng chiếm lĩnh thị trường bán lẻ trong nước.

Việc xây dựng uy tín thương hiệu, tuân thủ pháp luật và minh bạch thông tin sản phẩm đáng lẽ phải trở thành ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp thời trang nội địa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không ít thương hiệu Việt đang có dấu hiệu đi ngược lại nguyên tắc căn bản này.

Tên thương mại của sản phẩm "kêu" như chuông
Trong những năm gần đây, cùng với sự bùng nổ của kinh tế tiêu dùng, nhu cầu mua sắm thời trang tại Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2024, quy mô thị trường bán lẻ Việt Nam được ước tính đạt khoảng 298,2 tỷ USD, trong đó ngành may mặc chiếm tỷ trọng đáng kể, phản ánh vai trò trung tâm của lĩnh vực này trong cơ cấu tiêu dùng. Các dự báo cho thấy đến năm 2033, quy mô thị trường bán lẻ của Việt Nam có thể đạt tới 1.032,6 tỷ USD, với mức tăng trưởng kép hàng năm 13,6% trong giai đoạn 2025-2033. Những con số này cho thấy một thị trường khổng lồ, đầy tiềm năng nhưng cũng đi kèm cạnh tranh khốc liệt. Trong bối cảnh đó, việc xây dựng uy tín thương hiệu, tuân thủ pháp luật và minh bạch thông tin sản phẩm đáng lẽ phải trở thành ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp thời trang nội địa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không ít thương hiệu Việt đang có dấu hiệu đi ngược lại nguyên tắc căn bản này.

Sản phẩm của thương hiệu thời trang Biluxury có dấu hiệu: lừa dối người tiêu dùng, giả về chất lượng.

Một trong những biểu hiện đáng lo ngại là tình trạng nhiều doanh nghiệp thời trang sử dụng những cụm từ mang tính mỹ miều, gắn liền với yếu tố thiên nhiên hoặc công nghệ mới để đặt tên cho sản phẩm, nhằm tạo dựng hình ảnh khác biệt và gia tăng giá trị thương mại. Các cụm từ như “vải sợi cà phê”, “vải sợi lá ngải”, “vải sợi sữa”… đã được quảng bá rầm rộ như một điểm nhấn sáng tạo, khiến người tiêu dùng tin rằng các sản phẩm này mang trong mình thành phần đặc biệt có nguồn gốc tự nhiên hoặc công nghệ tái chế cao cấp. Tuy nhiên, một bộ phận người tiêu dùng và các chuyên gia đã đặt ra nghi vấn về tính xác thực của những tuyên bố này. Thực tế cho thấy, không ít trường hợp các sản phẩm được quảng bá với những tên gọi “xanh”, “sạch”, “thân thiện” lại không hề chứa thành phần nguyên liệu như đã công bố, hoặc tỷ lệ thành phần đó chỉ ở mức tượng trưng, không đủ để tạo ra giá trị khác biệt như những gì thương hiệu cam kết. Bởi vậy không ít chuyên gia trong lĩnh vực may mặc cho rằng: nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thời trang tại Việt Nam đang sử dụng những tên thương mại "kêu" như chuông, nhưng thực chất đang có dấu hiệu của sự lừa dối người tiêu dùng, thậm chí giả về chất lượng.
Trao đổi với ông Nguyễn Lê Hoan, Chánh văn phòng Quỹ Chống hàng giả về vấn đề trên, ông Hoan cho rằng: “Hành vi này, xét trên bình diện pháp lý, có dấu hiệu vi phạm các quy định liên quan đến ghi nhãn hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và cạnh tranh lành mạnh. Luật pháp Việt Nam quy định rõ về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc ghi nhãn, cung cấp thông tin trung thực, chính xác, không gây nhầm lẫn về bản chất, thành phần hay công dụng của sản phẩm. Khi các thương hiệu thời trang cố tình hoặc vô ý phóng đại tính năng, sử dụng các mỹ từ không đi kèm bằng chứng khoa học hay minh chứng về thành phần, họ đã không chỉ đánh mất niềm tin từ người tiêu dùng mà còn tự làm suy yếu nền tảng phát triển bền vững của ngành. Trong môi trường cạnh tranh toàn cầu, sự thiếu minh bạch này càng làm thương hiệu Việt mất điểm trước mắt người tiêu dùng trong nước, vốn đang ngày càng có xu hướng so sánh, đối chiếu và lựa chọn sản phẩm dựa trên tính minh bạch và uy tín thương hiệu”.

Sản phẩm có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng về việc ghi nhãn được bày bán tại hệ thống thời trang Phan Nguyễn và thời trang Biluxury.

Bên cạnh đó, sự thiếu nghiêm túc trong khâu ghi nhãn và minh bạch thông tin đã vô tình tạo cơ hội cho các thương hiệu quốc tế mở rộng ảnh hưởng tại thị trường Việt Nam. Khi người tiêu dùng mất niềm tin vào thương hiệu nội địa, họ sẽ chuyển hướng sang lựa chọn các sản phẩm ngoại nhập vốn đã xây dựng uy tín dựa trên hệ thống quản lý chất lượng chặt chẽ, minh bạch thông tin và chiến lược tiếp thị toàn cầu. Sự xuất hiện ngày càng mạnh mẽ của các thương hiệu quốc tế như Zara, H&M, Uniqlo, Adidas, Nike hay các thương hiệu xa xỉ như Gucci, Dior, Louis Vuitton… đã không chỉ mang đến sự đa dạng sản phẩm mà còn củng cố niềm tin của người tiêu dùng Việt vào các chuẩn mực minh bạch và chất lượng. Chính vì vậy, những sai sót và vi phạm của thương hiệu Việt trong khâu ghi nhãn không chỉ là vấn đề pháp lý, mà còn là sự tự đánh mất lợi thế cạnh tranh ngay tại sân nhà.
Nguyên nhân và giải pháp
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này xuất phát từ nhiều yếu tố. Trước hết là tư duy kinh doanh ngắn hạn, coi trọng lợi nhuận trước mắt thay vì xây dựng giá trị thương hiệu lâu dài. Không ít doanh nghiệp trong nước vẫn mang nặng tư duy sản xuất gia công, khi chuyển sang phát triển thương hiệu riêng lại thiếu đầu tư vào nghiên cứu, phát triển sản phẩm và tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực may mặc, cũng như các quy chuẩn quốc tế. Thay vào đó, họ lựa chọn con đường dễ dàng hơn: tạo dựng hình ảnh bằng tên gọi hấp dẫn, thổi phồng giá trị để thu hút người tiêu dùng. Điều này có thể đem lại lợi nhuận tức thời, nhưng về lâu dài, nó bào mòn uy tín và thậm chí có thể dẫn đến các chế tài xử phạt nặng nề từ phía cơ quan quản lý.
Bên cạnh đó, sự thiếu vắng cơ chế giám sát chặt chẽ và chế tài đủ mạnh trong một số giai đoạn cũng là nguyên nhân khiến tình trạng này tồn tại. Dù pháp luật đã có những quy định rõ ràng, nhưng việc kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực thời trang nhiều khi chưa theo kịp thực tiễn phát triển nhanh chóng của ngành. Chính sự thiếu răn đe này khiến một số doanh nghiệp sẵn sàng chấp nhận rủi ro vi phạm, bởi lợi nhuận ngắn hạn vẫn lớn hơn chi phí tiềm tàng từ chế tài xử phạt.
Hệ quả của việc thiếu minh bạch không chỉ dừng lại ở khía cạnh pháp lý hay niềm tin người tiêu dùng, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế cạnh tranh của ngành thời trang Việt Nam trong quá trình hội nhập. Khi thương hiệu nội địa không xây dựng được chuẩn mực minh bạch, uy tín và tuân thủ pháp luật, họ sẽ bị loại khỏi sân chơi quốc tế, nơi mà các tiêu chuẩn về nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất bền vững và trách nhiệm xã hội ngày càng được đặt ra khắt khe. Đặc biệt trong bối cảnh thương mại toàn cầu hướng mạnh về phát triển xanh và tiêu dùng bền vững, việc thiếu minh bạch càng khiến thương hiệu Việt khó có cơ hội tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Tuy nhiên, nhìn từ một khía cạnh khác, chính những thách thức này cũng có thể trở thành cơ hội để ngành thời trang Việt tái định vị và phát triển bền vững hơn. Khi thị trường bán lẻ đang mở rộng với quy mô dự kiến vượt ngưỡng 1.000 tỷ USD vào năm 2033, nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng cao về tính minh bạch, sự trung thực và giá trị bền vững, thì doanh nghiệp nào dám thay đổi, dám đầu tư vào minh bạch hóa chuỗi cung ứng, xây dựng sản phẩm thật sự có giá trị sẽ chiếm được niềm tin và vị thế vững chắc. Thay vì chạy theo những chiêu thức tiếp thị mập mờ, các thương hiệu Việt hoàn toàn có thể tận dụng lợi thế bản địa như chất liệu truyền thống, tay nghề thủ công, bản sắc văn hóa để phát triển những dòng sản phẩm độc đáo, gắn với xu hướng thời trang xanh, thời trang có trách nhiệm.
Trong dài hạn, sự thay đổi cần bắt đầu từ nhận thức và tư duy chiến lược của doanh nghiệp. Thời trang không chỉ là sản phẩm để bán, mà còn là câu chuyện về giá trị, trách nhiệm và niềm tin. Nếu doanh nghiệp coi trọng lợi nhuận ngắn hạn mà bỏ qua nền tảng này, họ sẽ khó tồn tại trong môi trường cạnh tranh toàn cầu ngày càng khắt khe. Đồng thời, vai trò của Nhà nước và các cơ quan quản lý cũng cần được tăng cường thông qua việc hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực giám sát, xử lý nghiêm minh các hành vi gian lận nhãn mác, nhằm tạo môi trường cạnh tranh công bằng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và khuyến khích phát triển thương hiệu chân chính.
Có thể khẳng định rằng, trong hành trình hội nhập, minh bạch và trung thực không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố quyết định sự sống còn của thương hiệu. Những góc khuất trong cách ghi nhãn hàng hóa và mô tả sai lệch thành phần sản phẩm đang làm chậm bước tiến của thời trang Việt, khiến thị trường nội địa trở thành mảnh đất màu mỡ cho các thương hiệu quốc tế thâm nhập. Nhưng nếu biết thay đổi, lấy minh bạch làm nền tảng, lấy văn hóa bản địa làm điểm tựa và kết hợp công nghệ hiện đại để gia tăng giá trị, thời trang Việt vẫn có thể vươn lên, không chỉ giữ vững thị trường trong nước mà còn khẳng định tên tuổi trên bản đồ thời trang toàn cầu. Chính sự lựa chọn hôm nay sẽ quyết định liệu thời trang Việt sẽ tiếp tục loay hoay trong bóng tối của những góc khuất, hay sẽ bước ra ánh sáng để khẳng định bản lĩnh, uy tín và sức cạnh tranh trong kỷ nguyên hội nhập.

Theo kythuatchonghanggia.vn