Sản phẩm nấm ăn do công ty TNHH Hand & Hand được bày bán tại siêu thị Go! Thăng Long có dấu hiệu mập mờ về nguồn gốc xuất xứ.

Vi phạm về việc ghi nhãn
Khảo sát thị trường gần đây cho thấy nhiều sản phẩm nấm tại siêu thị chỉ ghi nhãn sơ sài: tên thương hiệu chung chung, không địa chỉ cụ thể, hoặc mập mờ với dòng chữ “sản xuất theo đơn đặt hàng”. Trong khi đó, pháp luật quy định rõ ràng rằng mọi sản phẩm nhập khẩu hoặc sản xuất trong nước đều phải thể hiện thông tin nhà sản xuất, đơn vị nhập khẩu và đơn vị chịu trách nhiệm lưu hành.
Việc thiếu minh bạch này không chỉ vi phạm quy định pháp lý mà còn tước đi quyền tiếp cận thông tin chính xác của người tiêu dùng. Hệ quả là khi xảy ra sự cố như nhiễm vi sinh hoặc dư lượng hóa chất vượt ngưỡng, việc truy xuất nguồn gốc và xác định trách nhiệm gần như bất khả thi, khiến nguy cơ ngộ độc hoặc phơi nhiễm hóa chất độc hại có thể lan rộng trong cộng đồng.

Siêu thị Go! Thăng Long, nơi có bán sản phẩm nấm của Công ty Hand&Hand.

Bà Trần Thị Hương Giang, chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ sinh học chia sẻ: “Nấm ăn là loại thực phẩm đặc biệt nhạy cảm với điều kiện bảo quản. Với hàm lượng nước tới 90% và cấu trúc mềm, nấm tươi dễ trở thành môi trường cho vi sinh vật gây bệnh phát triển. Các nghiên cứu quốc tế chỉ ra rằng nếu bảo quản sai cách trong vòng 24 - 48 giờ, tải vi sinh có thể tăng nhanh, bao gồm Salmonella, E.coli hay Staphylococcus aureus, tác nhân gây ngộ độc, tiêu chảy cấp, thậm chí đe dọa tính mạng. Sai sót trong khâu bảo quản còn có thể dẫn đến sự xuất hiện của nấm mốc sinh độc tố aflatoxin và ochratoxin, những chất được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm nguy cơ gây ung thư. 

Nấm ăn của Công ty TNHH MTV SX KD DV Trâm Anh (địa chỉ: 1C/1 đường số 2, phường Thông Tây Hội, thành phố Hồ Chí Minh) được bày bán tại siêu thị Mega Market đường Phạm Văn Đồng, thành phố Hà Nội có dấu hiệu vi phạm về việc ghi nhãn hàng hóa.

Ngoài vi sinh, nguy cơ tích lũy kim loại nặng trong nấm cũng đặc biệt đáng lo ngại. Do đặc tính sinh học, nấm dễ hấp thu các nguyên tố từ giá thể và nguồn nước. Nếu môi trường nuôi trồng bị ô nhiễm, nấm có thể chứa chì, cadmium hoặc asen, những kim loại nặng gây tổn hại nghiêm trọng cho gan, thận và hệ thần kinh khi tích tụ lâu dài. Nhiều nghiên cứu quốc tế đã ghi nhận hiện tượng này ở sản phẩm nấm nhập khẩu từ các khu vực sản xuất thiếu kiểm soát chặt chẽ. Trong bối cảnh nhãn mác không rõ ràng, người tiêu dùng không thể biết liệu sản phẩm họ mua có an toàn hay không”.
 “Mặt khác, giá trị dinh dưỡng của nấm cũng đang bị phóng đại thiếu cơ sở. Nấm khô có thể chứa 20 - 40% protein, với thành phần axit amin khá cân đối, song không thể thay thế hoàn toàn protein động vật. Khi nhà sản xuất ghi nhãn mập mờ hoặc quảng cáo quá mức mà thiếu kiểm chứng, người tiêu dùng, nhất là trẻ em, phụ nữ mang thai, bệnh nhân, có thể tin tưởng tuyệt đối vào thông tin sai lệch, từ đó đối mặt nguy cơ mất cân đối dinh dưỡng”, bà Giang cho biết thêm.
Giải pháp khôi phục niềm tin và bảo đảm an toàn thực phẩm
Các chuyên gia an toàn thực phẩm thống nhất rằng mối nguy lớn nhất nằm ở sự giao thoa giữa tính dễ hỏng của nấm và sự thiếu minh bạch về nguồn gốc. Nếu được sản xuất, vận chuyển và bảo quản đúng chuẩn, nấm là nguồn thực phẩm an toàn, giàu dinh dưỡng, có vai trò quan trọng trong chiến lược dinh dưỡng bền vững. Ngược lại, khi chuỗi cung ứng không minh bạch, mọi ưu thế đó sẽ biến thành rủi ro tiềm ẩn mà người tiêu dùng khó nhận biết.

Sản phẩm Nấm Đùi Gà "trắng thông tin" công khai bày bán tại siêu thị Mega Market Thăng Long (đường Phạm Văn Đồng, thành phố Hà Nội).

Ở góc độ xã hội, tình trạng nấm ghi nhãn mập mờ tại siêu thị còn làm xói mòn niềm tin của người tiêu dùng đối với hệ thống phân phối hiện đại. Siêu thị vốn được coi là kênh mua sắm an toàn, nhưng khi ngay tại đây cũng xuất hiện sản phẩm thiếu minh bạch, người dân dễ quay lại mua ở chợ truyền thống, nơi rủi ro còn cao hơn. Điều này đi ngược lại nỗ lực xây dựng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, hiện đại của Nhà nước và doanh nghiệp. 
Vì vậy, các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, xử phạt nghiêm vi phạm nhãn mác, đồng thời áp dụng công nghệ số như mã QR, blockchain để truy xuất nguồn gốc.

Siêu thị Mega Market Thăng Long, nơi bán một số sản phẩm nấm đùi gà có dấu hiệu "trắng thông tin".

Bên cạnh đó, đối với doanh nghiệp phân phối, phải thẩm định kỹ nhà cung ứng, yêu cầu hồ sơ pháp lý và kết quả kiểm nghiệm độc lập cho từng lô hàng.
Đặc biệt, người tiêu dùng cần phải tự bảo vệ mình bằng cách nâng cao nhận thức, ưu tiên lựa chọn sản phẩm có nhãn mác đầy đủ, chứng nhận an toàn và kịp thời phản ánh vi phạm đến cơ quan chức năng khi phát hiện các sản phẩm nấm có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật đang bày bán trên thị trường.
 Nấm ăn là thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng và ngày càng được ưa chuộng trong bữa ăn của người Việt. Nhưng sự thiếu minh bạch về nguồn gốc và đơn vị chịu trách nhiệm đang đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và niềm tin của người tiêu dùng. Minh bạch hóa chuỗi cung ứng không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là điều kiện tiên quyết để bảo vệ giá trị dinh dưỡng của nấm và khẳng định niềm tin của xã hội vào hệ thống phân phối hiện đại.

Theo kythuatchonghanggia.vn