Kiến tạo hành lang pháp lý phát triển giáo dục nghề nghiệp. (Ảnh minh họa AI)

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục nghề nghiệp. Đây là bước đi quan trọng nhằm hướng dẫn các quy định mới của Luật Giáo dục nghề nghiệp số 124/2025/QH15 vừa được Quốc hội thông qua ngày 10/12/2025 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

Mục đích của dự thảo này là kịp thời thể chế hóa các quy định mới, tạo khuôn khổ pháp lý đồng bộ để phát triển giáo dục nghề nghiệp, đáp ứng nhu cầu của người học và thị trường lao động. Đồng thời, văn bản hướng tới việc chuẩn hóa trình độ, kỹ năng nghề nghiệp trong khu vực ASEAN và hội nhập quốc tế. Dự thảo cũng tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế của pháp luật hiện hành và tháo gỡ các "nút thắt" thực tiễn nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp.

Dự thảo Nghị định đề xuất quy định chi tiết nhiều nội dung quan trọng bao gồm cách đặt tên, đổi tên cơ sở giáo dục nghề nghiệp và việc tổ chức các trường trung học nghề. Các quy định về điều kiện, thủ tục thành lập, cấp phép hoạt động, dừng tuyển sinh hay giải thể phân hiệu cũng được nêu rõ.

Bên cạnh đó, dự thảo còn chú trọng đến tiêu chuẩn quản lý và chính sách đối với giảng viên đồng cơ hữu. Các chế độ phụ cấp đặc thù, phụ cấp ưu đãi và phụ cấp trách nhiệm cho nhà giáo tại các cơ sở công lập cũng được đề xuất cụ thể. Ngoài ra, chính sách khen thưởng cho người dạy nghề có đóng góp tiêu biểu và cơ chế giám sát hoạt động liên kết đào tạo với nước ngoài cũng là những điểm nhấn đáng chú ý.

Về việc đặt tên cơ sở giáo dục nghề nghiệp, dự thảo đề ra các nguyên tắc nhằm bảo đảm tính đặc thù và xây dựng mạng lưới hiện đại. Đối với trường cao đẳng và trung cấp, dự thảo bảo đảm quyền tự chủ của các cơ quan, tổ chức trong việc đặt tên tiếng Việt và tiếng nước ngoài, miễn là không gây nhầm lẫn về thứ hạng hay chất lượng.

Riêng với trường trung học nghề, để tránh nhầm lẫn với các mô hình phổ thông khác, dự thảo quy định không sử dụng cụm từ “phổ thông” hoặc “cơ sở” trong tên gọi. Điểm mới đáng chú ý là dự thảo đã đơn giản hóa thủ tục, không còn quy định việc đổi tên cơ sở giáo dục nghề nghiệp là một thủ tục hành chính như hiện hành.

Trong lĩnh vực liên kết đào tạo với nước ngoài, dự thảo giao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp quyết định hình thức và nội dung hợp tác. Tuy nhiên, việc liên kết sẽ không áp dụng đối với các ngành nghề thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh và tôn giáo. Cơ chế quản lý cũng chuyển dịch mạnh mẽ từ tiền kiểm sang hậu kiểm để tiết kiệm chi phí xã hội và tăng năng suất.

Đặc biệt, dự thảo thể hiện rõ tinh thần phân cấp, phân quyền theo chỉ đạo của cấp trên. Việc cấp phép liên kết đào tạo với nước ngoài sẽ được giao triệt để cho cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục tại địa phương. Cơ quan Trung ương sẽ chỉ chịu trách nhiệm cấp phép đối với các trường cao đẳng và cơ sở đại học có đào tạo trình độ cao đẳng. Hiện tại, Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn đang tiếp tục lấy ý kiến rộng rãi cho dự thảo này trên Cổng thông tin điện tử của Bộ.