Không thể “rút kinh nghiệm” với niềm tin của công dân
LTS: Trong bối cảnh không gian số phát triển mạnh mẽ, hình ảnh, biểu trưng của các cơ quan, tổ chức, đặc biệt là những đơn vị thuộc khối quốc phòng - an ninh, ngày càng trở thành tài sản biểu trưng mang giá trị đặc biệt, gắn liền với uy tín quốc gia. Việc quản trị và bảo vệ hình ảnh này không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là biểu hiện của văn hóa kỷ luật và đạo đức công vụ. Loạt bài phản biện của Tạp chí điện tử Kỹ thuật Chống hàng giả và Gian lận thương mại (CHG) về hiện tượng TikToker Lê Anh Nuôi sử dụng logo, biểu trưng của Công ty Cổ phần 22 và Công ty Cổ phần 26 (thuộc Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Quốc phòng) đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về lỗ hổng quản trị, sự mờ nhạt trong trách nhiệm lãnh đạo và nguy cơ thương mại hóa biểu tượng quốc gia. Bài viết dưới đây tiếp cận sự việc từ góc nhìn phản biện khoa học, nhằm đề xuất những kiến nghị chính sách cụ thể và thực chất.
Khi “rút kinh nghiệm” trở thành công cụ né tránh trách nhiệm
Trong kỷ nguyên truyền thông mạng, việc cá nhân hoặc doanh nghiệp lợi dụng uy tín của tổ chức nhà nước để quảng bá, kinh doanh trục lợi không còn hiếm gặp. Tuy nhiên, khi hành vi ấy liên quan trực tiếp đến hình ảnh Quân đội nhân dân Việt Nam, một thiết chế đặc biệt mang tính biểu tượng quốc gia, thì không thể chỉ xem là “sai sót kỹ thuật” trong quảng cáo.

Công văn của Công ty Cổ phần 22, Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Quốc phòng gửi Tạp chí điện tử CHG.
Sau loạt bài phản biện của Tạp chí CHG, Công ty Cổ phần 22 đã thừa nhận việc TikToker Lê Anh Nuôi sử dụng hình ảnh đơn vị và lựa chọn hình thức xử lý nội bộ là “rút kinh nghiệm”. Cách phản ứng này đặt ra vấn đề: liệu một hình thức kỷ luật mang tính hình thức, nhẹ nhất trong hệ thống hành chính có đủ răn đe, đủ minh bạch để bảo vệ hình ảnh quân đội?
Trong buổi làm việc với phóng viên, ông Vũ Văn Minh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần 22 chỉ giải thích: “hình ảnh lương khô của đơn vị bị lẫn vào trong quá trình quảng cáo sản phẩm khác của Lê Anh Nuôi bán”. Đây là cách lý giải phi logic và thiếu cơ sở pháp lý. Bằng lập luận khoa học, có thể khẳng định rằng: việc một cá nhân làm "lẫn” sản phẩm và hình ảnh liên quan đến doanh nghiệp quốc phòng vào khuôn hình nhằm quảng cáo hoạt động thương mại là điều không được phép.
Hành vi trên có dấu hiệu xâm phạm uy tín của tổ chức. Vì vậy, việc chỉ “rút kinh nghiệm” là không tương xứng, thậm chí phản ánh sự xem nhẹ nguyên tắc pháp trị và đạo đức công vụ trong khối doanh nghiệp quốc phòng, một lĩnh vực vốn đòi hỏi kỷ luật tuyệt đối.
Những hũ yến mang thương hiệu Đỗ Thị Toán chỉ chứa 0.171 mg/10 đạm/protein được hot TikToker Lê Anh Nuôi quảng cáo dưới logo, biểu tượng của Công ty Cổ phần 26, Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Quốc phòng.
Ngày 17/10/2025, phóng viên Tạp chí CHG tiếp tục làm việc với ông Bùi Văn Phong, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần 26 và được xác nhận rằng công ty “tạo điều kiện” cho TikToker Lê Anh Nuôi dựng một phòng livestream tại nhà, có sử dụng logo và biểu trưng của Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật.
Điều này chứng minh rằng việc sử dụng hình ảnh quân đội không phải là “vô tình”, mà là hành vi có chủ đích, có sự cho phép từ phía doanh nghiệp. Việc để một cá nhân ngoài hệ thống quốc phòng sử dụng biểu trưng quân đội trong không gian tư nhân là vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc bảo mật, quản lý hình ảnh và kỷ luật tổ chức.
Một doanh nghiệp quân đội không chỉ là đơn vị kinh tế, mà còn là “đại diện hình ảnh” của Bộ Quốc phòng trong đời sống dân sự. Mọi hành vi buông lỏng kiểm soát thương hiệu, dù nhỏ, đều có thể làm tổn hại đến uy tín của lực lượng vũ trang và gây hiệu ứng dây chuyền trong nhận thức công chúng.
Ở đây, không thể viện dẫn “thiếu sót kỹ thuật” để bao biện cho một vi phạm mang tính thể chế, vì điều này làm suy yếu nền tảng quản trị quốc phòng - lĩnh vực vốn được xây dựng trên kỷ cương, minh bạch và trách nhiệm.
Trọng tâm của sự việc không nằm ở hành vi của một TikToker, mà ở thái độ ứng xử của lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước khi khủng hoảng truyền thông xảy ra. Cả hai ông Nguyễn Văn Minh (Công ty 22) và Bùi Văn Phong (Công ty 26) đều né tránh và làm nhẹ tính chất vụ việc.(?)
Nghiêm trọng hơn, Tạp chí CHG đã gửi hai công văn làm việc chính thức đến Công ty Cổ phần 26, được bưu cục xác nhận có người ký nhận, nhưng phía doanh nghiệp lại khẳng định “không nhận được”.
Trong quản trị hiện đại, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm toàn diện về kết quả hoạt động, hình ảnh và uy tín của tổ chức. Việc né tránh báo chí hay trì hoãn phản hồi công luận không chỉ phản ánh sự thiếu chuyên nghiệp, mà còn làm suy giảm niềm tin của xã hội đối với doanh nghiệp quốc phòng, vốn được kỳ vọng là hình mẫu về kỷ luật và minh bạch.
Nguy cơ thương mại hóa biểu tượng quốc gia
Khi biểu tượng quân đội bị sử dụng trong livestream thương mại, vấn đề không còn dừng ở vi phạm hành chính mà đã chuyển thành tổn thương niềm tin xã hội. Trong tâm thức người Việt, “Bộ đội Cụ Hồ” là biểu tượng của nhân cách, kỷ luật và sự hy sinh. Việc gắn biểu tượng ấy với hoạt động bán hàng cá nhân là hành vi hạ thấp ý nghĩa thiêng liêng của hình ảnh quốc gia.
Đây là một dạng gian lận thương mại phi truyền thống, ngày càng phổ biến trong môi trường mạng, cần được nhận diện và điều chỉnh bằng khung pháp lý mới. Đặc biệt, việc sử dụng biểu trưng của cơ quan nhà nước cho mục đích thương mại là hành vi vi phạm, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ.
Ông Nguyễn Đức Lợi, Chủ tịch Quỹ Chống hàng giả, nhận định: “Từ sự việc này, cần khẩn trương ban hành Bộ quy tắc quản lý thương hiệu số cho doanh nghiệp quốc phòng, trong đó quy định rõ việc cấm tuyệt đối sử dụng logo, quân hiệu, quân phục trong livestream, quảng cáo hoặc hợp tác thương mại cá nhân; mọi hoạt động truyền thông phải được phê duyệt bằng văn bản; đồng thời phải thiết lập cơ chế kiểm tra, giám sát nội bộ định kỳ để đảm bảo tính minh bạch và kỷ luật tổ chức”.
Sự việc liên quan đến TikToker Lê Anh Nuôi và hai doanh nghiệp quốc phòng không chỉ là câu chuyện truyền thông sai lệch, mà là phép thử đối với văn hóa trách nhiệm trong quản trị công.
Khi biểu tượng thiêng liêng bị thương mại hóa, khi lãnh đạo né tránh câu hỏi và khi công văn báo chí bị “lạc đường”, thì vấn đề không còn thuộc về cá nhân, mà là biểu hiện của lỗ hổng thể chế và kỷ luật tổ chức.
Không thể “lẫn hình ảnh” khi đó là biểu tượng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Càng không thể “né trách nhiệm” khi sự việc đã làm tổn hại đến uy tín của một thiết chế quốc gia.
Một nền quản trị hiện đại và một không gian truyền thông lành mạnh chỉ có thể hình thành khi mọi chủ thể, từ cá nhân có ảnh hưởng đến doanh nghiệp quốc phòng, đều chịu trách nhiệm pháp lý và đạo đức trước công luận. Đó không chỉ là yêu cầu của pháp luật, mà còn là thước đo của văn hóa kỷ luật và niềm tin công dân trong một xã hội thượng tôn pháp quyền.