LTS: Nhãn phụ tiếng Việt trên hàng hóa nhập khẩu từ lâu không còn là một thủ tục hành chính mang tính hình thức, mà là yêu cầu pháp lý bắt buộc và là cơ sở khoa học nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng. Quy định này bảo đảm mọi người dân, bất kể trình độ ngoại ngữ, đều tiếp cận được thông tin cơ bản về sản phẩm trước khi đưa ra quyết định mua hàng. Đồng thời, tạo ra cơ chế trách nhiệm trong kinh doanh, kiểm soát chất lượng hàng hóa và ngăn ngừa nguy cơ gian lận thương mại. Tuy nhiên, thực trạng hàng hóa bày bán tại siêu thị UMAX với số lượng lớn không có nhãn phụ tiếng Việt đang đặt ra những hệ lụy nghiêm trọng, cần được xem xét một cách toàn diện dưới lăng kính khoa học, pháp luật, y tế công cộng và kinh tế - xã hội.

Siêu thị UMAX 83 Trần Thủ Độ, phường Hoàng Liệt, thành phố Hà Nội.

Dấu hiệu vi phạm pháp luật
Theo thông tin người tiêu dùng gửi tới Trung tâm Kỹ thuật Chống hàng giả (ACF), tình trạng hàng hóa nhập khẩu không có nhãn phụ tại siêu thị UMAX (83 Trần Thủ Độ, phường Hoàng Liệt, thành phố Hà Nội) đã tồn tại trong thời gian dài. Các nhóm sản phẩm bao gồm: văn phòng phẩm, đồ dùng học sinh (vở, bút, thước kẻ, ba lô, túi xách), đồ gia dụng (bình nước, quạt mini, máy sấy tóc), hóa mỹ phẩm và đồ chơi trẻ em bằng nhựa… đều “chi chít” chữ nước ngoài, chủ yếu là chữ tượng hình tương tự tiếng Trung, nhưng tuyệt nhiên không có nhãn phụ tiếng Việt (hoặc có nhưng rất sơ sài).

Ba lô, túi xách có chữ nước ngoài nhưng không có nhãn phụ tiếng Việt được công khai bày bán tại siêu thị UMAX.

Trung tâm ACF đã bàn giao dữ liệu trên tới Tạp chí điện tử Kỹ thuật Chống hàng giả và Gian lận thương mại (CHG) để đăng tải nội dung khách quan, đồng thời chuyển tới đơn vị vận hành thương hiệu nhằm đa chiều thông tin.

Nhóm sản phẩm là hoá mỹ phẩm có dấu hiệu vi phạm các quy định về việc ghi nhãn hàng hoá.

Ngày 24/9/2025, phóng viên CHG đã trao đổi vơi bà Nguyễn Hồng Liên, đại diện siêu thị UMAX. Bà Liên cho biết: có hiện tượng hàng hóa nhập khẩu không nhãn phụ tiếng Việt bày bán công khai, nhưng biện minh rằng: “Tôi mới tiếp quản siêu thị 6 đến 8 tháng (nên còn nhiều thiếu sót)”.
Nêu quan điểm về vấn đề trên, ông Phạm Trung Kiên, Phó chủ tịch Quỹ Chống hàng giả cho rằng: “Lời giải thích này khó có thể coi là hợp lý. Bởi, trong môi trường bán lẻ hiện đại, việc kiểm soát chất lượng và pháp lý của sản phẩm trước khi đưa lên kệ là nguyên tắc cơ bản, không phụ thuộc vào việc chủ sở hữu siêu thị mới hay cũ. Trách nhiệm pháp lý không bị gián đoạn theo thời gian hay chủ thể quản lý.

Sản phẩm là máy sấy tóc mang thương hiệu Toshiba có giá rẻ bất thường, người tiêu dùng nghi vấn nhiều sản phẩm hàng hoá đang bày bán tại siêu thị UMAX có dấu hiệu là hàng hoá không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Căn cứ Nghị định 43/2017/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 111/2021/NĐ-CP, mọi sản phẩm nhập khẩu lưu thông tại Việt Nam đều phải có nhãn phụ tiếng Việt, thể hiện tối thiểu các thông tin: tên hàng hóa, thành phần, công dụng, xuất xứ, đơn vị nhập khẩu, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn và hạn sử dụng. Đây là quy định mang tính bắt buộc, không ngoại lệ”.
“Thực tiễn quốc tế cũng cho thấy Việt Nam không hề “khắt khe” riêng lẻ. Tại EU, hàng hóa nhập khẩu bắt buộc dán nhãn bằng ngôn ngữ chính thức của quốc gia lưu hành. Nhật Bản yêu cầu thông tin sản phẩm bằng tiếng Nhật để bảo đảm an toàn tiêu dùng. Hoa Kỳ buộc hàng nhập khẩu phải có nhãn phụ bằng tiếng Anh, dưới sự kiểm soát chặt chẽ của FDA. Như vậy, việc UMAX phớt lờ quy định không chỉ vi phạm pháp luật trong nước mà còn đi ngược thông lệ quốc tế”, ông Phạm Trung Kiên, cho biết thêm.
Từ góc độ trách nhiệm xã hội, hành động này phản ánh sự coi thường quyền lợi người tiêu dùng và làm dấy lên nghi ngờ về nguồn gốc sản phẩm. Không loại trừ khả năng đây là hàng nhập lậu, hàng “xách tay” không kiểm định, hoặc thậm chí hàng giả, hàng nhái. Khi hệ thống bán lẻ hiện đại vốn được kỳ vọng là nơi bảo đảm an toàn và minh bạch lại dung túng cho vi phạm, toàn bộ niềm tin của thị trường đứng trước nguy cơ sụp đổ.
Những hệ lụy
Dưới lăng kính khoa học sức khỏe cộng đồng, việc thiếu nhãn phụ là lỗ hổng nghiêm trọng. Nhóm sản phẩm chịu ảnh hưởng trực tiếp là đồ chơi trẻ em và văn phòng phẩm, vốn được tiêu thụ bởi đối tượng dễ tổn thương nhất.
Nghiên cứu quốc tế nhiều lần cảnh báo về các chất độc hại trong đồ chơi và văn phòng phẩm nhập khẩu. Báo cáo năm 2022 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ rõ nhiều loại đồ chơi chứa chì, cadmium, phthalates, formaldehyde (những tác nhân gây rối loạn phát triển thần kinh, suy giảm chức năng hô hấp hoặc nguy cơ ung thư). Văn phòng phẩm, mực in, bút màu, gôm tẩy có thể chứa phẩm màu azo, benzen hoặc dung môi hữu cơ bay hơi, gây dị ứng và ngộ độc mạn tính.

Người tiêu dùng hoang mang, lo lắng về chất lượng các sản phẩm bày bán tại đây không hẳn là không có cơ sở.

Không có nhãn phụ tiếng Việt, phụ huynh hoàn toàn “mù thông tin” về thành phần hóa học, cảnh báo độ tuổi, hướng dẫn sử dụng và bảo quản. Việc mua hàng trở thành một “canh bạc” với sức khỏe con em họ. Về lâu dài, điều này tạo ra gánh nặng cho hệ thống y tế công cộng khi phải xử lý các hệ lụy sức khỏe do sản phẩm không an toàn gây ra.
Về mặt kinh tế - thương mại, sự hiện diện của hàng hóa không nhãn phụ tại UMAX còn dẫn tới bất bình đẳng cạnh tranh. Doanh nghiệp tuân thủ đầy đủ phải chịu chi phí dịch thuật, in ấn nhãn, kiểm định chất lượng. Ngược lại, việc bỏ qua nghĩa vụ này giúp các đơn vị vi phạm tiết kiệm chi phí, giảm giá bán, qua đó tạo lợi thế không công bằng. Về lâu dài, tình trạng này khuyến khích gian lận thương mại, khiến doanh nghiệp chân chính nản lòng, làm suy yếu toàn bộ cấu trúc thị trường bán lẻ.
Tác động xã hội của vấn đề trên cũng không kém phần nghiêm trọng. Người tiêu dùng tìm đến siêu thị hiện đại thay vì chợ truyền thống vì tin tưởng vào minh bạch và an toàn. Khi niềm tin này bị phản bội, sự nghi ngờ không chỉ dừng ở UMAX mà còn lan sang toàn bộ hệ thống bán lẻ hiện đại, kéo theo hệ quả là suy giảm uy tín nền kinh tế Việt Nam trong mắt đối tác quốc tế. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực hội nhập thị trường toàn cầu, nơi tiêu chuẩn minh bạch và trách nhiệm xã hội doanh nghiệp là yếu tố then chốt.
Việc UMAX bày bán hàng hóa nhập khẩu không nhãn phụ tiếng Việt là hành vi vi phạm pháp luật rõ ràng, đi ngược thông lệ quốc tế và các quy định pháp luật của Việt Nam trong lĩnh vực kinh doanh hàng tiêu dùng. Đồng thời, tiềm ẩn rủi ro sức khỏe cộng đồng, phá vỡ sự công bằng thương mại và làm xói mòn niềm tin xã hội. Lý do “mới tiếp quản siêu thị” không thể là biện minh hợp pháp.
Một thị trường minh bạch, văn minh và đáng tin cậy không thể dung thứ cho sự tồn tại công khai của hàng hóa vi phạm những quy định pháp luật cơ bản nhất. Vấn đề UMAX không chỉ là câu chuyện riêng của một siêu thị, mà là phép thử cho mức độ nghiêm khắc trong thực thi pháp luật, cũng như sự kiên quyết của xã hội trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Theo kythuatchonghanggia.vn