Bộ Y tế đề xuất sửa Luật An toàn thực phẩm. (Ảnh minh họa AI)

Sau 15 năm đi vào đời sống, Luật An toàn thực phẩm hiện hành đã bộc lộ nhiều hạn chế, không còn tương thích hoàn toàn với hệ thống pháp luật mới.

Thực tế cho thấy sự thiếu đồng bộ giữa các quy định về chất lượng hàng hóa, an toàn thực phẩm và kiểm soát hàng giả đang tạo ra rào cản lớn.

Đặc biệt, tình trạng thực phẩm giả và kém chất lượng lưu thông với số lượng lớn vẫn gây bức xúc dư luận, trong khi cơ quan quản lý lại thiếu cơ chế thu hồi giấy phép hoặc tạm dừng dịch vụ công khi phát hiện vi phạm.

Một vấn đề cấp thiết khác là hệ thống quản lý và mô hình tổ chức bộ máy hiện chưa tinh gọn, thống nhất trên toàn quốc. Hiện nay, quy trình kiểm soát chất lượng thực phẩm chức năng từ khâu sản xuất đến lưu thông vẫn còn nhiều lỗ hổng.

Việc thiếu các quy định về gia hạn hiệu lực giấy đăng ký công bố sản phẩm hay quyền hạn của Chính phủ trong việc tạm dừng hồ sơ khi có vi phạm đã làm giảm hiệu lực thực thi pháp luật trong lĩnh vực nhạy cảm này.

Trước thực trạng đó, Bộ Y tế nhấn mạnh việc sửa đổi luật là yêu cầu bắt buộc nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng về chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Mục tiêu trọng tâm là tạo ra một hành lang pháp lý minh bạch, đề cao trách nhiệm của doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Đồng thời, dự thảo mới sẽ tiếp cận tối đa các thông lệ quốc tế, bảo đảm tính khả thi và phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.

Trong dự thảo lần này, Bộ Y tế tập trung đề xuất hai nhóm chính sách cốt lõi. Nhóm chính sách thứ nhất hướng tới việc tăng cường quản lý đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm có nguy cơ cao.

Theo đó, các cơ sở này bắt buộc phải áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, kết hợp chặt chẽ giữa tiền kiểm và hậu kiểm để đảm bảo sản phẩm lưu thông trên thị trường đạt chuẩn an toàn như các nước phát triển.

Nhóm chính sách thứ hai tập trung vào việc kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng thống nhất một đầu mối quản lý từ trung ương đến địa phương.

Dự thảo quy định rõ trách nhiệm của các Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương nhằm tránh chồng chéo chức năng.

Việc phân cấp, phân quyền tối đa cho Ủy ban nhân dân các cấp sẽ giúp nâng cao vai trò giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm tại chỗ, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp.